Żywienie, masa ciała a ciąża

Fot. cabines.pl

Wiele kosmetyczek ma na co dzień do czynienia z ciężarnymi kobietami, które przychodzą do gabinetu na różne zabiegi. Zapobieganie nadwadze i otyłości dzieci – a zatem przyszłych dorosłych – polega przede wszystkim na informowaniu, instruowaniu i edukacji rodzin, zwłaszcza matek, których rola tradycyjnie związana jest z karmieniem. Poza czynnikami genetycznymi, które wchodzą w grę w dziedziczeniu skłonności do tycia, ważne są też elementy kulturowe i społeczne. Masa ciała matki, a także jej nawyki żywieniowe mają kolosalne znaczenie dla zdrowia dziecka.


Stan odżywienia matki przed zajściem w ciążę, na jej początku i podczas trwania stanowi czynnik determinujący rozwój płodu, a zatem i ciężar ciała dziecka po urodzeniu. Ma również wpływ na rozwój i przebieg ciąży. Rosnąca częstotliwość zaburzeń odżywiania i anomalie wagowe młodych kobiet w naszych społeczeństwach sprawiają, że ciąże takich kobiet wymagają szczególnej uwagi. Otyłość jest obecnie uznawana za czynnik ryzyka w przypadku ciężarnej kobiety. Jest to źródło wielu komplikacji położniczych, ale też źle wpływa na rozwój dziecka. Rady, jakich chcę tu więc udzielić, można podzielić na trzy grupy:

• Jak zapewnić pożywienie dostosowane do potrzeb matki i płodu, żeby przygotować organizm do laktacji.
• Jak zapewnić odpowiednie przekazywanie składników odżywczych między organizmem matki i dziecka.
• Jak zapewnić płodowi możliwość pełnego wykorzystania tych składników odżywczych.

Stan wagi matki przed ciążą również jest ważny, ponieważ ciągłe przybieranie na wadze połączone (lub nie) ze stosowaniem diet i krótkotrwałą utratą masy ciała pozwala przewidywać nasilenie się nadwagi podczas ciąży. Skoro wiadomo, że 85% masy nabytej w pierwszych pięciu miesiącach ciąży jest zachowywane po rozwiązaniu, istnieją przesłanki, by martwić się zdrowiem i sylwetką przyszłych mam.

Kobiety w ciąży powinny przestrzegać diety zrównoważonej pod względem jakości i ilości pożywienia, zróżnicowanej i dostarczającej wszystkich składników niezbędnych dla zdrowia. Potrzebują tylko nieznacznie zwiększyć ilość przyjmowanych kalorii, by zaspokoić potrzeby rozwijającego się płodu i własnego organizmu, który ulega pewnym zmianom w tym szczególnym czasie. Spożywanie wysoko odżywczych i zdrowych produktów podczas ciąży jest jedną z najlepszych rzeczy, które mogą zrobić kobiety, by zapewnić właściwy wzrost i rozwój dziecka. Poza tym pokarmy te pozwalają zapobiegać przedwczesnemu rozwiązaniu i zbyt niskiej wadze po urodzeniu.

Żywienie podczas ciąży

Od początku ciąży organizm kobiety podlega pewnym zmianom, dlatego jej nawyki żywieniowe powinny uwzględnić ten fakt, by zapewnić utrzymanie optymalnego stanu zdrowia matki i harmonijny rozwój płodu. O ile błędem jest doradzanie przyszłym matkom, by „jadły za dwoje” (za siebie i za dziecko), całkiem rozsądne jest doradzanie im, by jadły „lepiej”. W pierwszym trymestrze ciąży nie trzeba zwiększać kaloryczności posiłków, natomiast w zaawansowanej ciąży można dodać około 500 kcal dziennie (średnio 2500–2800 kcal). Najwięcej dodatkowych kalorii potrzebują kobiety karmiące piersią (około 3000 kcal).

Oto kilka podstawowych rad, które pozwolą zapobiec zaburzeniom odżywiania.

1. Przestrzeganie dobrej higieny żywienia (i fizycznej) przed ciążą i zapobieganie nadwadze. Z pewnością łatwiej to napisać, niż zrealizować. Każdy jednak powinien zadać sobie szczere pytania i znaleźć własną motywację. Podobnie jak to się ma z rzucaniem palenia i rezygnacją z alkoholu.
2. W przypadku nadwagi dobrze by było:

Unikać tłustego mięsa i wędlin, a zamiast nich wybierać chude białe mięso i ryby.
Uważać na produkty skrobiowe, jeść warzywa strączkowe, zielone i owoce.
Spożywać produkty mleczne (chude albo do 20% tłuszczu).
Uwaga na podjadanie, zwłaszcza jeśli mamy takie przyzwyczajenie...

       3. Unikanie kalorycznych przekąsek między posiłkami, zamiast tego można podjadać:
surowe owoce i warzywa pokrojone na kawałki,
białko jaja na twardo,
jogurt naturalny lub twaróg, krem z jajek lub lekki deser na bazie jogurtu, serka itp.,
małą kanapkę z plasterkiem szynki,
dużą szklankę wody albo mleka.

        4. W przypadku mdłości i (lub) wymiotów:
Nie pomijać posiłków i jeść mimo tych problemów.
Dzielić w razie potrzeby posiłki i jeść powoli.
Unikać potraw zbyt obfitych i ciężkostrawnych; jeść raczej małe posiłki, lekkie, o płynnej lub półpłynnej konsystencji (chude wędliny, siekane mięso, purée, kremy, owoce ugotowane lub na wpół ugotowane).
Nie kłaść się po posiłkach, tylko pozostać w pozycji siedzącej albo poruszać się.
Pić niewielkie porcje gazowanych napojów albo kaloryczne białkowe napoje (jogurty do picia, rosół...).

        5. W przypadku pieczenia w przełyku, czyli zgagi:
Unikać zbyt obfitych posiłków, lepiej dzielić je na mniejsze porcje.
Nie jeść produktów kwaśnych, takich jak marynaty (korniszony, grzybki w occie, papryczki marynowane) i unikać pikantnych przypraw i aromatów, jak czosnek, cebula, szalotka, które bywają ciężkostrawne. Uwaga na nadmiar kwasów owocowych (pomarańcze, cytryny).
Unikać pokarmów, które po zjedzeniu fermentują (kapusta, niektóre sery).
Nie kłaść się po posiłkach, tylko pozostać w pozycji siedzącej albo poruszać się.

        6. Zapobiegać zaparciom i hemoroidom przez spożywanie zielonych warzyw i picie odpowiedniej ilości płynów. Picie wystarczającej ilości wody zapobiega ponadto schorzeniom dróg moczowych.
        7. Nawet nie myśleć o restrykcyjnej diecie, która wiąże się z niedoborami ważnych składników. Ciąża to nie jest czas, by dbać o sylwetkę nimfy!
        8. Nie zapominać o regularnej lekkiej gimnastyce, jak na przykład marsz, pływanie, lekkie ćwiczenia, rower stacjonarny.

Kilka podstawowych rad żywieniowych w przypadku nadwagi lub nadmiernego przybierania na wadze: - Unikać spożywania: cukru, produktów słodzonych (konfitury, miód, czekolada, cukierki, wypieki, lody, sorbety), napojów słodzonych (gazowanych, coca-coli, lemoniady), alkoholu, soków owocowych, suszonych owoców (daktyli, fig, moreli).

Niestety, drogie panie, te wszystkie produkty to są winowajcy problemów związanych z nadwagą (cukrzycy, nadmiaru cholesterolu, otyłości itd.).

Trzy posiłki dziennie i jedna zdrowa przekąska to najlepsze rozwiązanie.

Źródło: www.cabines.pl, dr Marcel Metanomski

Więcej przeczytacie w najnowszym wydaniu czasopisma kosmetycznego Cabines nr 68 (luty/marzec).